Zagrzeb; Demokracje wobec terroryzmu - strategie międzynarodoweWystąpienia Marszałka Marka Borowskiego na konferencji Przewodniczących Europejskich Zgromadzeń Parlamentarnych, Zagrzeb 9 - 12 maja 2002
W historii często okazywało się, że dramatyczne wydarzenia przyspieszały podejmowanie decyzji oraz inicjowały procesy prawotwórcze. Tak też się stało po atakach terrorystycznych wymierzonych przeciwko Stanom Zjednoczonym.
Najważniejsza w walce z terroryzmem jest likwidacja jego źródeł - ksenofobii, nietolerancji i fundamentalizmu religijnego, tj. zjawisk wykorzystujących biedę, brak edukacji i narastające różnice w poziomie życia między mieszkańcami regionów zamożnych i ubogich. Nie możemy też zapominać o wielu tlących się przez dziesięciolecia konfliktach zbrojnych w wielu częściach świata, które generują współczesny terroryzm. Szczególne miejsce na mapie tych napięć i wojen przypada konfliktowi na Bliskim Wschodzie. Dostarcza on ideologicznej amunicji autorom wielu aktów terroru. Musimy zatem przywrócić pokój w tej części świata. Do tego trzeba jednak wysiłku całej wspólnoty międzynarodowej, w tym Europy. Tego zadania nie można pozostawić tylko na barkach USA. Polska wyraziła gotowość do przyjęcia delegacji Izraela i Palestyńczyków i wciąż podtrzymuje swoją ofertę.
Niezależnie od działań o charakterze długofalowym i strategicznym, wspólnota międzynarodowa musi zacieśnić swą współpracę praktyczną, doraźną. Polska zdecydowanie wspiera działania i inicjatywy Unii Europejskiej, przyłącza się do nich i apeluje o to samo do wszystkich krajów naszego kontynentu. Uważamy za wskazane zaakceptowanie przez wszystkie nasze kraje wspólnie uzgodnionej tzw. "czarnej listy" organizacji podejrzewanych o działalność terrorystyczną oraz wprowadzeniem europejskiego nakazu aresztowania. Za godną uwagi uważamy również hiszpańską propozycję utworzenia wspólnej europejskiej instytucji wywiadowczej dla podniesienia skuteczności rozpracowywania terrorystycznych siatek na naszym kontynencie.
Polska jako stosunkowo duży kraj w tej części Europy, od 1999 roku członek NATO, czuje się współodpowiedzialna za bezpieczeństwo oraz pokój na świecie i uważa się za trwały element antyterrorystycznej koalicji. Wysłaliśmy do Afganistanu kontyngent żołnierzy. Naszym wkładem do koalicji było też zorganizowanie w Warszawie regionalnej konferencji w sprawie zwalczania terroryzmu. Wzięli w niej udział przywódcy państw Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej, a także obserwatorzy z USA i organizacji międzynarodowych. Konferencja dała ważny impuls do współpracy państw tej części Europy w ochronie granic i przestrzeni powietrznej, walki z praniem brudnych pieniędzy i dla współdziałania wywiadów.
Będąc świadomi tych zagrożeń, modyfikujemy obecnie w polskim parlamencie przepisy wielu ustaw. Pracujemy nad projektami ustaw dotyczącymi funkcjonowania państwa w stanach nadzwyczajnych. Powołaliśmy ogólnokrajowy system informacyjny i ujednoliciliśmy przekazywanie informacji służbom specjalnym innych państw. Podpisaliśmy protokoły do konwencji o zwalczaniu ponadnarodowej przestępczości zorganizowanej, przyjęliśmy konwencję o zwalczaniu finansowania terroryzmu, ratyfikowaliśmy umowę z Europolem. Przygotowane zostały nowelizacje ustaw o ochronie danych osobowych, o ochronie informacji niejawnych oraz o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy.
Nie ma potrzeby ogłaszać stanu wyjątkowego, wystarczy stan podwyższonej gotowości. Dzięki temu unikniemy stanu wyjątkowego w przyszłości.
Wprowadzane zmiany oznaczają prawie zawsze ograniczenia praw i swobód obywateli. Na porządku dnia stanęła u nas, a zapewne i w innych krajach europejskich, trudna kwestia skali tych ograniczeń i czasu ich trwania. Podejmowane działania są społecznie akceptowane. Aby jednak nie utracić tej akceptacji muszą one być poddane ścisłej obywatelskiej i parlamentarnej kontroli.
Oto główne zadanie dla naszego parlamentu: po pierwsze, dostosować prawo do potrzeb walki z międzynarodową przestępczością i terroryzmem. Po drugie, zadbać, a by w nowych regulacjach prawnych zagwarantować właściwe mechanizmy kontrolne. Po trzecie, systematycznie dokonywać oceny stosowania tych przepisów, które w największym stopniu ingerują w dotychczasowe prawa i swobody obywatelskie. Czasami demokracja musi się ograniczać, aby uchronić się przed wielkim zagrożeniem. Obywatele zaakceptują takie działania, jeśli ograniczenia demokracji pozostawać będą pod demokratyczną kontrolą.
Źródło: Zagrzeb 9 - 12 maja 2002 r. Powrót do "Wystąpienia" /
Do góry 
